LASTİK MAGAZİN olarak,Covid19 pandemi sürecinde sektörümüzün her kesimine bilgi ve tecrübe aktarımlarıyla moral katkı sağlamak, iletişimde kalmak için sektörümüzün yönetici ve yönlendirici isimlerinin görüşlerini paylaşıyoruz.
Daha Önce Bilmediğimiz Bir Kriz İçindeyiz Cüneyt ŞENER – TATKO
Türk patronlar ve yöneticiler uzun yıllar boyunca yaşadağı tecrübeler ile ekonomik kriz yönetim kaslarını fazlasıyla geliştirdiler. Ancak içinde bulunduğumuz pandemi ise daha önce hiçbirimizin tecrübe etmediği ekonomik sonuçlar oluşturdu. Bu nedenle belirsizliğin en üst düzeyde olduğu bir dönemdeyiz. Bu da orta ve uzun vadeli kararlar almayı imkansız hale getirdi.
Mart’ın son haftası işlere yansımaya başlayan pandemi etkileri son 1 ay içinde netleşti gibi. Ortalamada lastik ticareti üzerinde %70 civarında bir daralmaya sebebiyet oldu. Mayıs ayında da bunun benzer bir oranda devam edeceğini bekliyoruz. Haziran ayı ise şu an belirsizliğini koruyor. Hastalığın alacağı olumlu veya olumsuz boyut ile birlikte karantina veya serbestleşmenin ne boyutta yaşanacağı, Haziran ayının nasıl geçeceğini belirleyecek. Ama ne kadar olumlu olursa olsun tamamen eskiye döneceğimizi düşünmek hayalcilik olur.
Aslında biz TATKO olarak pandemiyi 1 Mart’ta, daha ülkemize gelmeden takibe aldık ve gelirse neler yapacağımız ile ilgili stratejiler belirlemeye başladık. 450’den fazla çalışanı olan bir grup olarak tabi ilk görevimiz çalışanlarımızın ve ailelerinin sağlığını düşünmekti. Ülkemizde ilk hasta kayıtlara geçmeden ve karantina uygulaması başlamadan önce biz evden çalışabilecek arkadaşlarımızı home office çalıştırmaya başladık. Evlerinde ofis altyapısını kurduk. Sahadaki arkadaşlarımıza seyahatlere mecbur olmadıkça çıkmamalarını önerdik. Üretim ve lojistik faaliyetlerimizde maske ve hijyen uygulamalarına başladık. Süreç ilerledikçe ülke çapında karantina ve şehirlerarası seyahat engelleri başladı, bizde buna uyumlu olarak, %100 home office çalışmaya geçtik. Lojistik ve üretim faaliyetlerimize de %50 düşüş ile mesafeyi koruma şartı ile devam ettik.
Devletimiz ve tüm işletmeler için gelir-gider dengesinin yönetilemeyecek oranda bozulduğu bu süreç, bayilerimize de benzer zorluk yaratmaya başladı. Bu nedenle biz bu dönemi bayilerimize ticaret yapma değil, danışmanlık yapma dönemi olarak ilan ettik. Çünkü bu süreçte hepimiz ticari zarar göreceğiz, önemli olan bunun mümkün olan en az hasar ile atlatmak ve ayakta kalmak. Tabi her işletmenin finansal gücü ve borç dengesi farklı, bu nedenle bayilerimize yaptığımız danışmanlık genel bir reçete değil, kişiye özel çözüm önerileri oluyor. Tabi süreç bitmediği ve halen sürecin içinde olduğumuz için de alınacak aksiyonların büyük bir kısmı, yeni oluşan şartlara göre değişiklik gösterecektir.
Pandemi 3 ayda da bitse, 6-9 ay gibi uzun bir süre de sürse, bunun insan davranışlarına ve ticarete kalıcı etkileri olacak. Bu nedenle hiç kimse ve hiçbir işletme birebir eskiye dönmeyi hayal etmeden kendisini bundan sonraki fiziki ve ticari şartlara hızlı adapte etmeli. Düşen araç satış ve kullanım oranları, lastik ticaretine düşüş olarak orta ve uzun vadede yansıyacaktır. Beki kış lastikleri kullanımı azalıp 4 mevsim ve yaz lastikleri satışları artacak. Tüketicilerin hizmet alırken daha az serviste vakit geçirme, araçlarına kendilerinden başka birinin lifte almasını istememe gibi bazı davranış farklılıkları yaşanacak. Lastikçiler için ise zaten büyük bir külfet olan yüksek stok taşıma alışkanlığının bu dönemde gözden geçirilmesi gerektiğine inanıyorum. Çünkü nakitin değerli olduğu bir döneme girdik. Perakendecilerin stoka ve satın almaya odaklanmak yerine, yeni müşteriler edinmek için yapılacak aktivitelere, nakit ve stok dengesini yönetmeye odaklanması gerektiğine inanıyorum. Satabilen ve finansı kuvvetli olan her firma, az da stoku olsa ihtiyaç anında her türlü lastiği bulabilecekleri altyapı ülkemizde de, firmamızda da mevcut.
Bu vesileyle tüm ülkemize ve lastik sektörümüze acil şifalar diler, Ramazan ayının hayırlara vesile olmasını umarım.
Cüneyt ŞENER – TATKO
